Historia

Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa (dalej również określana jako ChWZ lub Wspólnota) została wpisana do Rejestru stowarzyszeń i związków religijnych w 1986 roku (wpis pod poz. 23, na podstawie decyzji Ministra – Szefa Urzędu Rady Ministrów). W 1990 roku, po wejściu w życie ustawy z dnia 17 maja 1989 roku o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, Minister – Szef Urzędu Rady Ministrów wpisał ChWZ do Rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych (dział A, wpis pod poz. 18). Warto jednak pamiętać, że choć formalnie dopiero w 1986 roku został uregulowany stosunek prawny Wspólnoty do Państwa, to ChWZ, jako wspólnota wiernych i wielu Zborów, już od ok. 1920 r. istniała na terenie Polski, w 1986 zaś roku przyjęła nazwę Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa i została zarejestrowana.

Pierwsze Zbory – niezależne oraz organizujące się – od 1920 do 1945 roku

Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa mieści się w nurcie ruchu przebudzeniowego kładącego nacisk na uświęcenie i charyzmaty. Od początku XX wieku ruch ten jest zwany ruchem pentekostalnym (pięćdziesiątników) lub ruchem zielonoświątkowym. W swych założeniach doktrynalnych i pobożności nawiązuje do wcześniejszych ruchów znanych w historii chrześcijaństwa, takich jak waldensi, anabaptyści, purytanie, mennonici i inne ruchy uświęceniowe. Ważną częścią doktryny ruchu pentekostalnego są zdobycze Reformacji – w zakresie zbawienia z łaski na podstawie wiary czy też znaczenia Pisma Świętego w życiu osobistym i we wspólnocie wiernych. Nazwa ruchu nawiązuje do wydarzenia, które miało miejsce w czasie żydowskiego święta – dnia Zielonych Świąt (Pięćdziesiątnicy). Powszechnie przyjmuje się, że to wydarzenie, czyli zesłanie Ducha Świętego, było początkiem Kościoła chrześcijańskiego (wspólnoty chrześcijan). Pentekostalizm, koncentrując się na osobistym przeżyciu religijnym, początkowo traktował zagadnienia organizacyjne jako sprawę drugorzędną. Budowano wspólnotę wiernych w oparciu o wspólną doktrynę, przeżycia i cel – uświęcenie. Z biegiem czasu zaczęły się tworzyć większe lub mniejsze wspólnoty, które łącząc się, tworzyły Kościół.

Na początku XX wieku na różnych kontynentach miały miejsce przebudzenia zielonoświątkowe, w których brali udział także Polacy przebywający na emigracji. Wracając do kraju, jeszcze przed II wojną światową przywozili swoje doświadczenia duchowe. Tak powstały pierwsze, małe, lokalne wspólnoty wiernych w różnych częściach naszego kraju. W wyniku tych wydarzeń tworzyły się Zbory w Łodzi (emigranci z Francji: Antoni Wojtasik z rodziną) czy w Wysowej na Podkarpaciu (emigranci ze Stanów Zjednoczonych: Michał Krawiec, Piotr Daniło, Grzegorz Szczerba, Piotr Dranowski, Michał Szymański). Równocześnie w granicach II Rzeczypospolitej pojawiały się przeżycia zielonoświątkowe (Podkarpacie, Wołyń, Galicja, Śląsk Cieszyński). Tam też powstawały Zbory – i nie wszystkie miały uregulowaną sytuację prawną. Na Kresach Wschodnich część członków Wspólnoty uczęszczała do Zborów Chrześcijan Wiary Ewangelicznej; to jedna ze wspólnot, które tworzyli chrześcijanie biblijnie wierzący. Wielu jej członków chrzest wiary (chrzest przez zanurzenie w wodzie w wieku dorosłym) przyjmowało jeszcze przed II wojną światową i w czasie jej trwania.

Dla historii Wspólnoty w obecnych granicach Polski znaczącą datą jest rok 1928 – rok chrztu wodnego, który miał miejsce we wsi Bednarka koło Gorlic – ponieważ data ta potwierdza istnienie już zorganizowanej wspólnoty wiernych skupionych w kilku Zborach na tamtym terenie. Później, w latach 1936–1938, w okolicach Gorlic nastąpiło szczególne wylanie Ducha Świętego. Bardzo dużo osób się nawróciło. Bóg posłał swe sługi, aby organizowali Zbory. Wśród nich należy wymienić Teodora Bubniaka, Bazylego Podolaka, Prokopa Obuchowicza. Powstało wiele lokalnych Zborów, a z nich inne Zbory, w tym będące aktualnie w strukturach ChWZ‑u. Tamte Zbory posiadały doktrynę i obrzędy religijne, które nadal są uznawane i pielęgnowane we Wspólnocie.

Okres po przesiedleniach i budowa życia zborowego na nowo – lata 1945–1986

Po II wojnie światowej, w ramach akcji „Wisła”, wielu członków Wspólnoty zostało przesiedlonych na Warmię i Mazury, Pomorze, Śląsk (Dolny i Górny). Niektórzy w poszukiwaniu pracy dobrowolnie wyjechali na Górny Śląsk. Osiedlając się w nowych miejscach, zakładali Zbory, z których znaczna część jest teraz w strukturach ChWZ‑u. Również w wyniku zmiany granic państwowych w 1945 roku wielu członków Wspólnoty zostało przesiedlonych na Ziemie Zachodnie, zakładając tam Zbory. Tak zostały zawiązane Zbory w Zabrzu, Legnicy, Polkowicach, Nowej Soli, Lubsku czy Kłodzku. Ze świadectwa tych Zborów zawiązały się kolejne Zbory – w Lubinie, Głogowie, Lesznie, Gdańsku, Kętrzynie, Kostrzynie nad Odrą, Świebodzinie koło Tarnowa, Trzebini, Kędzierzynie‑Koźlu, Przemkowie, Rudzie Śląskiej. Wierni w okresie do rejestracji ChWZ‑u swoje nabożeństwa odbywali w prywatnych domach i mieszkaniach. Spotykało się to nieraz z szykanami ze strony władz państwowych.

Wielu członków Wspólnoty z Kresów Wschodnich, jeszcze przed migracjami w latach pięćdziesiątych ubiegłego stulecia, zamieszkując jakiś czas na terenach ówczesnego Związku Radzieckiego, było prześladowanych i szykanowanych za swoje przekonania religijne. Wierzący ci byli więzieni lub zsyłani do gułagów. Podobnie działo się na terenie Polski, szczególnie na Podkarpaciu. Na terenie Polski w latach pięćdziesiątych aktywni bracia z tej społeczności wierzących, którzy później weszli w struktury ChWZ‑u, byli poddawani represjom. W tym czasie represjom byli poddani również pierwsi prezbiterzy (biskupi) Wspólnoty, jak Kazimierz Poręba i Michał Jawdyk, oraz inni bracia, już nieżyjący, jak Jakub i Jan Penkalowie, Franciszek i Jan Janikowie, Stanisław Daszkiewicz. W latach późniejszych, na przykład siedemdziesiątych, za odmowę służenia w wojsku członkowie Wspólnoty byli karani więzieniem. Wśród wielu skazanych było kilku aktywnych młodych braci, jak Roman Jawdyk, Henryk Jakimowicz, Bogdan Pawlak, Albin Michalewski. Władze komunistyczne w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku doprowadziły do powstania Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego. Wierni ze Wspólnoty nie zaakceptowali rozwiązań proponowanych przez ówczesne władze państwowe. Do 1986 roku Zbory Wspólnoty funkcjonowały jako Zbory nierejestrowane. Jedynie Zbór w Zabrzu w 1981 roku zarejestrował się jako stowarzyszenie zwykłe.

Działalność Wspólnoty po rejestracji – po r. 1986

W latach 1986–1995 Wspólnota miała główną siedzibę w Zabrzu. Od 1995 roku siedziba ta jest w Legnicy. W ChWZ-cie przyjęto zasadę, że siedzibą Wspólnoty jest miasto (Zbór) będące miejscem zamieszkania Prezbitera Naczelnego. Pierwszym Prezbiterem Naczelnym był Kazimierz Poręba, a od 1995 roku Prezbiterem Naczelnym pozostaje Roman Jawdyk. Najwyższą władzą organizacyjną Wspólnoty jest Synod, na który delegatów wybierają Zbory. Kierowanie Wspólnotą i jej reprezentowanie jest kolegialne. Osobami duchownymi we Wspólnocie są prezbiterzy i pastorzy. Pierwszymi prezbiterami byli: Kazimierz Poręba, Aleksander Dobroskok, Michał Jawdyk, Stanisław Daszkiewicz, Czesław Budzyniak i Wiesław Janik. Pierwszą ordynowaną osobą był Antoni Wołk. Ordynacja we Wspólnocie to wprowadzenie osoby do służby duchowej, na podstawie prorockiego orzeczenia i włożenia rąk przez starszych (prezbiterów lub pastorów).

Od 1989 roku Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa wydaje czasopismo chrześcijańskie „Droga Prawda Życie” (DPŻ). Czasopismo ma wielu czytelników spoza kręgu Wspólnoty. Po 1990 roku Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa zaczęła bardzo intensywnie się rozwijać, zwiększała się liczba wiernych w poszczególnych Zborach, powstały nowe Zbory bądź dołączały do Wspólnoty już istniejące Zbory niezarejestrowane. Te nowe Zbory powstawały w różnych rejonach Polski: Barlinek, Bystrzyca Kłodzka, Czechowice‑Dziedzice, Gołdap, Grabówka, Gliwice, Kędzierzyn‑Koźle, Olsztyn, Żory. Powstał też Zbór polonijny w Niemczech, działający na zasadach prawa niemieckiego we wspólnocie duchowej z ChWZ‑em. We Francji, jak i w innych krajach, istnieją Zbory, w których wierni ze Wspólnoty, po wyjeździe z Polski,w sposób istotny i budujący wpływają na duchowe życie tych społeczności. W ramach Wspólnoty funkcjonuje także Zbór romski w Bystrzycy Kłodzkiej.

W wyniku wzrostu liczby wiernych, z ofiar członków Wspólnoty i ze składek Zborów zostały zakupione, wybudowane lub zaadaptowane po otrzymaniu na własność lub w użyczenie pomieszczenia na obiekty sakralne – Domy Modlitwy w Lubsku, Legnicy, Lubinie, Kostrzynie nad Odrą, Trzebini, Polkowicach, Kędzierzynie‑Koźlu, Wysowej, Kłodzku, Rudzie Śląskiej, Gliwicach, Świebodzinie koło Tarnowa, Barlinku, Bystrzycy Kłodzkiej, Grabówce, Zabrzu. Aktualnie w trakcie realizowania inwestycji sakralnych jest Zbór w Gdańsku. W 1992 roku, w wyniku możliwości, jakie się pojawiły poprzez wpis do Rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych, została powołana Szkoła Biblijna, będąca wewnętrzną szkołą w ramach Wspólnoty, która będzie w przyszłości przekształcana na szkołę teologiczną otwartą na osoby spoza Wspólnoty.

Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa utrzymuje bliskie i częste kontakty z bratnimi Kościołami spoza granic Polski. Owocem tych kontaktów było zorganizowanie trzech międzynarodowych konferencji dla duchownych z zaprzyjaźnionych Kościołów. Na tych konferencjach byli przedstawiciele z następujących krajów: z Rosji, Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Ukrainy, Białorusi, Litwy, Łotwy, Estonii, Armenii, Izraela, Francji i Kazachstanu. Również od 2001 r. organizowane są co roku w lutym międzynarodowe konferencje młodzieżowe. Konferencje te dużo wnoszą w życie duchowe wiernych, ale też są płaszczyzną wymiany doświadczeń i zawiązywania przyjaźni. Uczestnicy tych konferencji pochodzili z następujących krajów: z Niemiec, Ukrainy, Białorusi, Litwy, Łotwy, Estonii, Armenii, Izraela, Francji, Hiszpanii, Rosji i Stanów Zjednoczonych. Młodzież ze Wspólnoty jest zapraszana i bierze czynny udział w podobnych konferencjach w innych krajach.

Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa jako wspólnota wiernych i Zborów stara się nie tylko o duchowy rozwój swoich członków i sympatyków. Od kilkunastu lat organizowane są:

  • kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży,
  • wycieczki i wczasy rodzinne,
  • konferencje młodzieżowe i dla studentów,
  • obozy i zjazdy dla gimnazjalistów,spotkania międzyzborowe,
  • konferencje dla osób prowadzących pracę duszpasterską w zakładach karnych, placówkach odwykowych oraz wśród osób uzależnionych i bezdomnych,
  • w Zborach agapy, przyjęcia integracyjne, a także grupy wokalne i chóry.

W poszczególnych Zborach prowadzone jest nauczanie zasad wiary (religii) dzieci i młodzieży w ramach tak zwanych szkółek niedzielnych (biblijnych). Wspólnota posiada swój ośrodek katechetyczno‑rekolekcyjny w Świebodzinie koło Tarnowa. Członkowie naszych Zborów angażują się również w gratisowe rozdawanie Nowych Testamentów w ramach akcji prowadzonej przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Gedeonitów. Wspólnota jest aktywna w działalności charytatywno‑opiekuńczej i resocjalizacyjnej oraz w zwalczaniu patologii społecznych. Wiele jej Zborów włączyło się do ogólnoświatowej akcji charytatywnej pod nazwą Akcja Gwiazdkowej Niespodzianki, prowadzonej przez organizacje Samaritan’s Purse z USA i Geschenke Derr Hoffnung z Berlina. Od 2000 roku przez ręce członków Wspólnoty, w skali Polski, dotarło do wielu ubogich dzieci ponad 30 000 paczek. Paczki te były rozdawane w szczególności dzieciom z rodzin niezamożnych, w tym patologicznych, przy współudziale z lokalnymi władzami samorządowymi i ośrodkami pomocy społecznej.

Od 1996 r. sukcesywnie rozwijana jest misja ewangelizacyjno‑resocjalizacyjna w zakładach karnych i aresztach śledczych. Obecnie prowadzona jest systematyczna praca w 11 jednostkach na terenie naszego kraju. Najdłużej prowadzona jest ta służba w zakładach karnych i aresztach śledczych w Kłodzku, Zabrzu, Strzelcach Opolskich i we Wrocławiu. Wierni ze Wspólnoty systematycznie odwiedzają także ośrodki odwykowe, niosąc pomoc osobom uzależnionym. W styczniu 2010 roku został utworzony w Barlinku ośrodek (hostel) dla osób nawracających się do Boga i na drogę prawa, które opuszczają więzienia, a także dla osób wychodzących z różnych uzależnień, a zagrożonych ostracyzmem społecznym. W konferencjach dla osób prowadzących pracę duszpasterską w zakładach karnych, placówkach odwykowych oraz wśród osób uzależnionych i bezdomnych, które organizuje ChWZ, uczestniczą dość licznie przedstawiciele innych wspólnot ewangelicznych w Polsce oraz funkcjonariusze państwowi zawodowo zajmujący się tymi sprawami. Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa dociera również do domów dziecka i ośrodków wychowawczych z programami ewangelizacyjnymi przygotowywanymi przez młodzież. W Zabrzu odwiedzane jest Centrum Wsparcia Kryzysowego Dzieci i Młodzieży, gdzie członkowie Wspólnoty prowadzą spotkania resocjalizacyjno‑ewangelizacyjne z trudną młodzieżą. Wierni ze Wspólnoty założyli Polsko‑Etiopskie Stowarzyszenie Misyjne „Nadzieja‑Tesfa”, angażując się w pomoc dla potrzebujących w Etiopii. Z ofiar wnoszonych na konto Stowarzyszenia zostały wybudowane cysterny oraz studnia w rejonie ubogim w wodę. Propagowana jest adopcja na odległość, posyłane są też paczki. Podobna pomoc jest niesiona przez członków Wspólnoty bezdomnym dzieciom w Ugandzie poprzez działającą tam grupę misyjną za pośrednictwem stowarzyszenia edukacyjnego z Poznania.

Wspominając przeszłość, nie chcemy oglądać się tylko do tyłu, ale zachęceni świadectwami, wiarą i wytrwałością tych, co nas poprzedzali, sami pragniemy wytrwać i być dobrymi świadkami, wzorem i zachętą dla następnych pokoleń. Postawę naszą opieramy między innymi na następujących słowach z Pisma Świętego: Pamiętajcie na wodzów waszych, którzy wam głosili Słowo Boże, a rozpatrując koniec ich życia, naśladujcie wiarę ich (Hebr. 13, 7); Nie jakobym już to osiągnął albo już był doskonały, ale dążę do tego, aby pochwycić, ponieważ zostałem pochwycony przez Chrystusa Jezusa (Fil. 3, 12).

Historia Wspólnoty nadal się tworzy i zapisuje w życiu każdego wiernego – brata i siostry, przez codzienne chodzenie w wierze w Pana Jezusa, w dążeniu do świętości, w poddawaniu się prowadzeniu Ducha Świętego. A Pan Bóg Wszechmogący przyznaje się do swoich wiernych. Objawia swoje zbawienie, uzdrowienie, pomoc, radość i chwałę i wszystko to, co obiecał w Piśmie Świętym. Dlatego najważniejszym celem i przesłaniem tej krótkiej historii jest wydanie świadectwa, że Jezus Chrystus wczoraj i dziś, ten sam i na wieki (Hebr. 13, 8). Obecnie Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa liczy ponad 3 tys. wiernych skupionych w 26 zborach. Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa, jako wspólnota ludzi wiernych Bogu, za wszystko, co otrzymała i doświadczyła od Pana Jezusa, jak i za wszystkie Boże obietnice, chce oddać cześć i chwałę Wszechmogącemu – chwała Panu Bogu! Alleluja! Amen.